Wil je je bestaande schakelaars en verlichting in huis slim maken? Dat kan meestal op een eenvoudige en snelle manier als je een beetje handig bent.
In dit artikel focussen we helemaal op de schakelaars. Het voordeel hiervan is dat je gebruik kan blijven maken van je bestaande armaturen en je de lampen zelf niet hoeft te vervangen. Dit is bovendien een goed alternatief voor de meeste domotica-oplossingen waarbij het vaak nodig is om aan de slag te gaan in de elektriciteitskast van je woning en je misschien ook hier en daar kabels moet bij plaatsen of vervangen.
Bestaande Niko schakelaars slim maken
Als je in België woont, is de kans groot dat er in jouw woning schakelaars van Niko te vinden zijn. De fabrikant uit Sint-Niklaas is namelijk sinds jaar en dag de huisleverancier van menig elektricien. Niko heeft zelf heel wat verschillende mogelijkheden in zijn assortiment, waaronder schakelaars met Bluetooth, Zigbee of schakelaars die je kunt gebruiken om je Philips Hue verlichting aan te sturen.
De eenvoudigste optie is het vervangen van de bestaande schakelaars door slimme Niko Home Control schakelaars voor traditionele bekabeling.
Deze schakelaars gebruiken het open-source Zigbee protocol en kunnen rechtstreeks connecteren met een zigbee-hub zoals Homey of Home-assistant. In essentie zijn deze natuurlijk gemaakt om gebruikt te worden met de draadloze slimme hub van Niko Home Control, maar zonder die hub kun je prima aan de slag. Op dezelfde manier kun je ook meteen enkele stopcontacten slim maken door deze te gaan vervangen door de draadloze zigbee versie van Niko.
Bestaande Legrand/Bticino schakelaars slim maken
Net als Niko, heeft ook Legrand zelf slimme schakelaars in het assortiment zitten. Zij namen enkele jaren geleden Netatmo over en gebruiken de technologie nu voor hun smart home producten. Ook die producten maken gebruik van Zigbee en kunnen dus gewoon je bestaande schakelaars vervangen zonder grote aanpassingen aan de bekabeling.
In tegenstelling tot Niko, heeft Legrand er wel voor gekozen om de communicatie van zijn schakelaars niet "open" te zetten. In de praktijk betekent dat dat je wel nog de Legrand Smart Gateway nodig hebt om de schakelaars van Legrand of Bticino slim te maken en te laten communiceren met je smart home.
Gelukkig bestaan er verschillende versies van die gateway en is de installatie eenvoudig uit te voeren. Zo bestaat er een versie van deze gateway die kan worden ingebouwd in een bestaand stopcontact waardoor de installatie snel uit te voeren is. Voor wie dat niet wil, bestaat er uiteraard ook een versie die je gewoon in de zekeringskast plaatst.
Schakelaars slim maken met Wifi modules
Heb je geen Zigbee hub en wil je starten met een toegankelijk platform? Dan kun je aan de slag met de dimmer-modules van Shelly. In tegenstelling tot de opties hierboven waarbij je de volledige schakelaar vervangt door een slimme versie, kun je met Shelly je bestaande schakelaars behouden en een kleine module plaatsen achter je bestaande schakelaars.
Via de Shelly app kun je dan vervolgens je lampen bedienen en scenes instellen of automatisaties opzetten. Een leuke extra van Shelly is het meten van het elektriciteitsverbruik van de lampen die worden geschakeld. Afhankelijk van het type module dat je kiest, kun je één of meerdere schakelaars slim maken met dezelfde module.
Een mogelijk nadeel van deze schakelaars is het feit dat je een performant wifi-netwerk nodig hebt om deze te laten werken. Bovendien maken ze gebruik van de Shelly Cloud en kan het zijn dat bepaalde automatisaties niet werken zonder verbinding met het internet.
Schakelaars slim maken met Zigbee of Z-wave
Ook voor Zigbee en Z-wave bestaan er heel wat modules die je achter je bestaande schakelaars kan plaatsen. Beide protocollen hebben het voordeel dat ze een mesh-network vormen en elk product dus helpt om het netwerk robuuster en stabieler te maken.
Op vlak van Z-wave schakelaars en modules is Fibaro de onbetwiste marktleider. Hun producten zijn stabiel, worden breed ondersteund én Fibaro biedt een volledig smarthome-platform aan waarbij je later gemakkelijk kan uitbreiden met andere producten zoals sensoren, rolluiksturing of verwarming. Je kan ervoor kiezen om een Home Center gateway van Fibaro te gebruiken voor het sturen van je schakelaars of om deze te connecteren met een hub naar keuze.
Zigbee biedt dezelfde voordelen als Z-wave schakelaars. Omdat zigbee echter open-source is, zijn er veel meer producten op de markt. Enkele bekende fabrikanten zijn Sonoff, Gledopto, Aeotec en recentelijk Aqara. Welk merk je kiest maakt niet echt uit zolang de fabrikant maar de standaard volgt. Zelfs de slimme lampen van Ikea gebruiken het zigbee protocol om te communiceren. Ook met deze producten kun je je bestaande schakelaar behouden door een smart home module te plaatsen achter deze schakelaars.
Conclusie
Het slim maken van je bestaande schakelaars is helemaal geen rocket science. Vaak betekent het wel dat je met een schroevendraaier aan de slag moet. Ook is het raadzaam om goed na te denken wat je wilt bereiken. Wil je enkel een paar bestaande schakelaars slim maken? Ga dan voor een oplossing zoals die van Shelly die via wifi werkt en een bijhorende app gebruikt.
Wil je toch iets verder gaan en toekomstgericht je schakelaars slim maken? Kies dan voor een oplossing met Zigbee of Z-wave en zoek een betrouwbare smarthome-hub waarop je alles kan connecteren. Op die manier kun je het systeem later gemakkelijk uitbreiden in lijn met je budget en wensen.
Blog post categorie
