In nieuwe woningen worden meer en meer domotica-systemen geïnstalleerd. Terwijl een smart home vroeger eerder een uitzondering was, vragen moderne toepassingen voor verwarming, ventilatie en opwekking van elektriciteit steeds meer om een geïntegreerd systeem dat de volledige woning kan aansturen. Dit verhoogt niet alleen het comfort van de bewoners, meer en meer wordt het ook belangrijk om productie en verbruik van energie op elkaar af te stemmen. Door dit op een intelligente manier te doen, kan worden bespaard op verbruik en netkosten (een lager capaciteitstarief bij voorbeeld).
In een nieuwe woning is dat natuurlijk gemakkelijk te realiseren. Er wordt letterlijk van een wit blad gestart, en de domotica installateur kan op basis van de behoeften van de bewoners de juiste kabels trekken, schakelaars en sensoren installeren en de volledige installatie opbouwen met geïntegreerd geheel in het vooruitzicht.
Voor bestaande woningen is de situatie vaak iets ingewikkelder. Woningen zijn vaak te recent om zomaar alle bestaande kabels en infrastructuur uit te breken en te vervangen en vaak is dit ook gewoon een heel dure operatie. Gelukkig zijn er de laatste jaren heel wat technologieën op de markt gekomen die een slim huis met domotica in bestaande woningen heel wat gemakkelijker maken. Wij bekijken hier drie platformen die allemaal hun eigen sterktes kennen: Niko Home Control, Philips Hue en Athom Homey.
Niko Home Control
In België is Niko al sinds jaar en dag één van de grootste spelers van schakelmateriaal. In de meeste huizen kun je het kenmerkende kleine Niko-logo spotten op heel wat schakelaars en stopcontacten. Niko Home Control is al even op de markt en met versie 2 heeft het bedrijf een stabiel systeem op de markt gebracht dat ook gemakkelijk kan worden geïnstalleerd om van een bestaande woning een echte smart home te maken.
Gebruik bestaande bekabeling
De grote troef van het platform is het feit dat alle bestaande bekabeling kan worden gebruikt en dat er in de zekeringskast geen wijzigingen moeten gebeuren. De intelligentie van dit systeem zit in een externe draadloze hub die op zijn beurt geconnecteerde schakelaars en stekkers aanstuurt. Het volstaat dus om enkel de stekkers en schakelaars te vervangen die je "slim" wil maken.
Die stekkers worden via het Zigbee protocol draadloos aangestuurd. Dezelfde technologie wordt ook gebruikt bij slimme lampen zoals Philips Hue en het grote voordeel hiervan is dat er een zogenoemd "mesh-netwerk" wordt opgebouwd. Dat wil zeggen dat elke ontvanger (bij voorbeeld een schakelaar) ook kan functioneren als zender. Op die manier hebben deze draadloze apparaten altijd een stabiele verbinding. Op de tekening hieronder is dit duidelijk te zien. Het rode bolletje op de tekening is de Niko Home Control draadloze hub. De groene bolletjes stellen de apparaten voor die binnen bereik van de hub liggen en de gele bolletjes de apparaten die te ver van de hub liggen. Via de groene bolletjes, krijgen de gele bolletjes toch hun signaal door. Op die manier versterkt elk apparaat in het netwerk zelf het netwerk en kunnen apparaten nooit te ver van de hub staan.
Vervang bestaande stekkers en schakelaars
Door een traditionele schakelaar te vervangen door een zogenoemde geconnecteerde schakelaar, kun je deze slim maken. Op die manier kun je de lamp op de oude manier bedienen (via de schakelaar) of kun je de lamp intelligenter maken en deze bij voorbeeld laten uitschakelen wanneer je een bepaalde sfeer in huis activeert of als je de woning verlaat en op de "Alles uit knop" drukt. Het vervangen van de schakelaar is dan ook slechts het begin, vanaf hier kun je het zo gek niet bedenken, of het kan worden geprogrammeerd.
Hetzelfde geldt voor de stekkers. Een geconnecteerde stekker kan worden geschakeld met een druk op de knop of een simpel spraakcommando via een spraakassistent naar keuze. Ok Google, schakel de TV uit.
Energiemeting en sturing
Om je energieverbruik te optimaliseren, kunnen in de zekeringskast meetmodules worden geïnstalleerd om de productie van de zonnepanelen te meten of het verbruik op te volgen. Zo kun je een elektrische boiler of warmtepomp aansturen om warm water te produceren met de zonne-energie die op dat moment wordt geproduceerd.
Klimaatcontrole in huis
Klimaatcontrole omvat meer dan verwarming en koeling. Een slim huis, kan zelf de temperatuur onder controle houden door het openen en sluiten van rolluiken, ramen of screens. Te warm in een bepaalde ruimte door de invallende zon? Dan kan Niko Home Control voor jou de ramen openen of de screens sluiten. Is het te koud? Dan kan het systeem de verwarming inschakelen of de ramen sluiten.
Philips Hue
Voor wie enkel de verlichting slimmer wil maken, is Philips Hue een zeer stabiel en betaalbaar systeem. Hierbij volstaat het namelijk om enkele lampen in huis te vervangen door de Philips Hue lampen. Oude lamp eruit, nieuwe lamp erin, connecteren met je hub of smartphone: klaar. Op die manier hoef je ook niet alles in één keer te doen. Je kan starten met één lamp of ledstrip in de living en dan later kun je je smart home geleidelijk aan uitbreiden naar andere ruimtes.
De Philips Hue app is een echte aanrader en werkt zeer intuitief met de mogelijkheid om scenes in te stellen volgens je eigen behoeftes. Dat kan automatisch gebeuren maar bij voorbeeld ook wanneer er beweging wordt opgemerkt
Schakelaars
Bij Philips Hue blijven je schakelaars in principe altijd aanstaan en stuur je de verlichting via je smartphone of sensoren. Dat is natuurlijk niet altijd even handig en soms wil je gewoon op de schakelaar kunnen drukken. Omdat Philips Hue gebruikmaakt van de Zigbee standaard, bestaan er gelukkig heel wat manieren om ook je schakelaar te connecteren. Dit kan met modules die worden ingebouwd achter de schakelaar zelf, of door de volledige schakelaars te gaan vervangen door geconnecteerd exemplaren.
Friends of Hue programma
Philips introduceerde met zijn Friends of Hue programma een logo om te zien welke producten geschikt zijn om samen te werken met hun ecosysteem. Zo brachten onder meer Gira, Niko en Busch & Jaeger schakelaars uit die je kan installeren in plaats van je bestaande schakelaars. Op die manier werken zij samen met alle Hue producten en kun je de schakelaars gebruiken om gewoon lampen aan en uit te zetten maar bvb. ook om hun kleur aan te passen, een bepaalde scene in te stellen of als "alles uit" knop.
Inbouwmodules
Wil je je bestaande schakelaars behouden? Dan kun je toch zonder breekwerk je bestaande schakelaars slim maken. Philips heeft zelf een module op de markt gebracht die je kan inbouwen achter je bestaande schakelaar om deze slim te maken, de Philips Hue Wall Switch Module. Naast Philips zijn er ook heel wat andere fabrikanten zoals Aqara die dit soort modules in hun assortiment hebben.
Homey Pro Hub
Los van volledig geïntegreerde domotica-systemen zoals Niko Home Control of Loxone, bestaan er ook slimme draadloze hubs die proberen om de verschillende standaarden aan elkaar te knopen. Op die manier ben je niet gebonden aan één merk en kun je apparaten van verschillende spelers samen gebruiken in je smart home. Zo kun je lampen van Philips Hue perfect laten samenwerken met andere verlichting van Innr en een temperatuursensor van Fibaro gebruiken om je Ecobee thermostaat aan te sturen en de verwarming in een slaapkamer in te schakelen.
Een speler die op dat gebied de laatste tijd heel wat furore maakt, is Athom, die er met zijn Homey hub voor kiest om in te zetten op heel wat verschillende technologieën tegelijk.
Een greep uit de verschillende technologieën die worden ondersteund door de Homey Pro Hub:
- Zigbee
- Z-wave
- Wifi
- Bluetooth
- Infrarood
- Matter
- Wifi
- Thread
De voordelen van het gebruik van deze hub zijn eigenlijk hetzelfde als bij Niko Home Control of Philips Hue. Je kan zonder breken je huis geleidelijk aan slimmer maken met geconnecteerde producten en deze allemaal aan elkaar koppelen via de Homey Pro Hub. Zo kun je vandaag een slimme thermostaat installeren en deze koppelen om morgen vervolgens je ventilatiesysteem te gaan sturen via deze hub. Een extra troef is dat het gemakkelijker wordt om compatibele producten te gaan vinden omdat de hub een breed scala aan technologieën ondersteund.
Het grootste voordeel aan deze hub is meteen ook het grootste nadeel: door het grote aantal verschillende integraties, is het opzetten van automatisaties een tijdrovend werkje. Wil je bij het afgaan van de wekker je gordijnen openen, je koffiemachine inschakelen, de verwarming hoger zetten en het nieuws opzetten? Dat kan, maar dan moet je het natuurlijk wel even opnemen in een flow. Een smart home installatie vraagt wat tijd, maar eens je eraan gewoon bent, wil je niet meer terug.
Conclusie
Wie zich goed voorbereidt en nadenkt over zijn toekomstige slimme huis, kan zonder problemen ook domotica installeren in een bestaande woning zonder te gaan kappen en breken. Denk daarbij steeds goed na over wat je wel en niet wil. Er zijn veel opties en allen hebben ze voor-en nadelen. Heb je hulp nodig van een pro? Aarzel dan zeker niet om contact op te nemen, wij staan altijd klaar om advies te geven en te helpen met jouw smart home installatie.
